Kabinet-Schoof gevallen: wat zijn de gevolgen?
Wat betekent de val van het kabinet-Schoof voor Nederland?
De onverwachte val van het kabinet-Schoof veroorzaakt onrust binnen het Nederlandse bedrijfsleven. En dat terwijl Nederland snakt naar stabiliteit.
Ondernemersorganisaties zoals VNO-NCW en MKB Nederland maken zich ernstige zorgen over stilstand op cruciale beleidsterreinen zoals stikstof, energie en woningbouw.
Juist dit kabinet stond bekend als een ‘ondernemerskabinet’. Het zou de regeldruk verminderen en investeringen in bouw, klimaat en innovatie stimuleren.
Belangenverenigingen vrezen dat cruciale wetgeving, zoals voor de volkshuisvesting en hervormingen rond arbeidsmigratie en flexibele arbeid, nu op de lange baan worden geschoven.
Ook op het gebied van stikstof dreigt stilstand. De huidige plannen zijn door de Raad van State als kwetsbaar bestempeld en betere alternatieven zijn er nog niet.
Zeker nu verkiezingen nog maanden op zich laten wachten en een lange formatie dreigt, is de kans groot dat essentiële besluiten voorlopig blijven liggen.
Het is nog onzeker welke dossiers ‘controversieel’ worden verklaard en daardoor tot stilstand komen.
De hoop leeft dat het demissionaire kabinet wél doorpakt op onomstreden dossiers, maar de speelruimte is beperkt.
Vertragen investeringen in energie, industrie en infrastructuur opnieuw?
De val van het kabinet-Schoof brengt vooral risico’s met zich mee voor langlopende investeringsdossiers. Voorbeelden zijn de energietransitie en de vergroening van de industrie.
Belangrijke projecten – van waterstofopslag tot CO₂-afvang en uitbreiding van het stroomnet – zijn sterk afhankelijk van overheidssteun.
Bedrijven als BP, Gasunie en Nobian waarschuwen dat projecten dreigen stil te vallen zonder snelle politieke duidelijkheid.
Hetzelfde geldt voor de mogelijke staatssteun aan Tata Steel, waarvan de toekomst nu nog onzekerder is.
Een demissionair kabinet zal terughoudend zijn met nieuwe financiële toezeggingen. Dat tast de voortgang van projecten ernstig aan.
In de bouwsector heerst wel hoop. Afspraken uit de Woontop, waaronder de bouw van 100.000 woningen per jaar, worden nog steeds gezien als leidend. Toch zit ook die sector in onzekerheid.
De regiewet voor volkshuisvesting kan doorgang vinden als die niet controversieel verklaard wordt.
Toch blijft de vrees dat ook hier vertraging optreedt, net als bij infrastructuurprojecten zoals snelwegen en Schiphol.
Ministeries en belangenorganisaties drukken er bij de Kamer op om noodzakelijke wetgeving wél door te laten gaan.
Wat zijn de gevolgen voor investeerders en ondernemers?
Voor investeerders betekent de politieke instabiliteit na de val van kabinet-Schoof vooral onzekerheid. En onzekerheid is zelden goed voor het investeringsklimaat.
De Nederlandsche Bank geeft aan dat het moeilijk is de economische schade nu te kwantificeren. Ze erkent wel dat het vertrouwen in stabiel beleid is geschaad.
Cruciale dossiers rond energie, industrie, en infrastructuur beïnvloeden direct de vraag naar grondstoffen zoals staal, koper, beton en aardgas.
Wanneer investeringen in bijvoorbeeld windparken, warmtenetten of woningbouw vertragen, daalt de vraag naar deze materialen.
Tegelijkertijd kunnen langdurige onzekerheden leiden tot prijsvolatiliteit, omdat producenten en leveranciers zich terughoudend opstellen.
Buitenlandse investeerders kijken ondertussen met argusogen naar Nederland. Als er geen consistent beleid komt, zoeken zij hun heil elders.
Zonder duidelijk langetermijnbeleid en betrouwbare besluitvorming stellen bedrijven investeringen namelijk liever uit of kiezen ze voor andere landen.
Politieke helderheid is dan ook essentieel om investeringsbesluiten niet verder uit te stellen en de grondstofprijzen stabiel te houden.