Nederland wint grondstoffen uit afval als strategische zet
Waarom is grondstoffen uit afval een strategische zet van Nederland?
Hoewel Nederland weinig natuurlijke grondstoffen in de bodem heeft, beschikt het wel over iets anders: een overvloed aan technologisch afval.
Oude telefoons, batterijen, elektrische voertuigen en computers vormen een enorme potentiële bron van waardevolle materialen zoals koper, nikkel en zelfs goud.
Nederland is door zijn hoogwaardige economie en goed geregelde afvalstromen bij uitstek geschikt om deze afvalstromen te benutten.
Onderzoekers van de TU Delft werken aan innovatieve methoden om deze materialen terug te winnen op een milieuvriendelijke manier, bijvoorbeeld via water gedragen processen in plaats van vervuilende ovens.
Daarmee kan ons land niet alleen bijdragen aan het verduurzamen van de economie, maar ook geopolitiek sterker worden.
Europa wil binnen vijf jaar een kwart van zijn strategische grondstoffen uit afval herwinnen. China loopt hierin op dit moment nog voor.
Met het Nederlands Materialen Observatorium (NMO) en initiatieven zoals Back to Battery zet Nederlands belangrijke stappen om die achterstand in te halen.
Wat onderzoekt het Nederlands Materialen Observatorium precies?
Het Nederlands Materialen Observatorium is opgericht in februari 2025 door TNO in opdracht van het ministerie van Economische Zaken.
De organisatie speelt een cruciale rol in de zoektocht naar strategische autonomie op het gebied van grondstoffen. Het winnen van grondstoffen uit afval is daar een onderdeel van.
Het NMO richt zich op het in kaart brengen van de beschikbaarheid en risico’s rondom kritieke grondstoffen in Nederland.
Het is een strategische zet in een tijd waarin Europa minder afhankelijk wil worden van China voor kritieke materialen zoals lithium, kobalt en zeldzame aardmetalen.
De focus ligt daarbij niet alleen op de traditionele ondergrond, die naar verwachting weinig economische potentie biedt, maar vooral op waar in de keten risico’s en kansen zitten.
Denk bijvoorbeeld aan de afhankelijkheid van iridium voor de opkomende waterstofindustrie of aan leveringsproblemen door geopolitieke spanningen.
Het NMO verzamelt data, signaleert risico’s en adviseert over alternatieven, recycling en beleid. Dat alles gebeurt met het oog op de Nationale Grondstoffenstrategie en de Europese Critical Raw Materials Act.
Wat betekent dit voor investeerders in de grondstoffensector?
De opkomst van het NMO en de Europese focus op strategische autonomie creëren nieuwe kansen voor investeerders.
Traditionele mijnbouwprojecten zijn vaak risicovol en kapitaalintensief. Het delven van grondstoffen uit afval (urban mining) opent de deur naar schaalbare, circulaire businessmodellen met steun van wet- en regelgeving.
Europese wetten zoals de nieuwe batterijverordening verplichten producenten tot het gebruik van gerecyclede materialen.
Dat zal naar verwachting de vraag naar hoogwaardige recyclingtechnologie aanjagen.
Bedrijven die zich richten op geavanceerde scheidingstechnologie, materiaalhergebruik of data gedreven ketenbeheer kunnen hier fors van profiteren.
Het NMO speelt daarin vaak een belangrijke rol met ondersteunende inzichten. Wie nu investeert in circulaire grondstofketens, investeert in de toekomst van een zelfvoorzienend Europa.